همه چیز درباره کد یاتا: تاریخچه و کاربردها

اگر به بلیط هواپیما توجه کرده باشید، مشاهده می‌کنید که بر روی بلیط و در کنار نام فرودگاه مبدا و مقصد یک کد سه حرفی به نام کد یاتا (IATA) وجود دارد. شاید برای شما سوال پیش آمده باشد که این کد چیست، چه کاربردهایی دارد و توسط چه سازمانی تعیین می‌شود. در این مقاله قصد داریم به همه چیز درباره کد یاتا + تاریخچه و کاربردها آن بپردازیم و شما را با کد یاتا فرودگاه‌های ایران و جهان آشنا کنیم.

کد یاتا چیست؟

کد یاتا (IATA) سرواژه عبارت International Air Transport Association airport code است. این کد سه حرفی توسط انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) برای شناسایی فرودگاه‌ها، شرکت‌های هواپیمایی و نوع هواپیماها استفاده می‌شود. هدف اصلی از ایجاد این کدها، تسهیل و سرعت بخشیدن به عملیات رزرو بلیط، صدور بلیط و مدیریت مسافران در سیستم‌های رزرواسیون هواپیمایی است. همچنین، کدهای یاتا برای شناسایی نوع هواپیماها نیز به کار می‌روند.

تاریخچه کد یاتا

تاریخچه کد یاتا

انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) که در سال 1945 تأسیس شد، این کدها را به منظور استانداردسازی و سهولت در شناسایی و مدیریت فرودگاه‌ها و پروازها ایجاد کرد. استفاده از این کدها به مرور زمان به یک استاندارد بین‌المللی تبدیل شد و امروزه تمامی فرودگاه‌ها و شرکت‌های هواپیمایی بزرگ از این کدها استفاده می‌کنند.

اگر قصد واردات و صادرات را دارید با ما در ارتباط باشید!  031-32374372
 09133666726

کاربردهای کد یاتا

کد یاتا کاربردهای گسترده‌ای در صنعت هواپیمایی دارد، از جمله:

  • رزرو و صدور بلیط: کد یاتا به منظور تسهیل در فرآیند رزرو و صدور بلیط استفاده می‌شود.
  • مدیریت مسافران: این کدها در سیستم‌های رزرواسیون هواپیمایی برای مدیریت بهتر مسافران به کار می‌روند.
  • شناسایی فرودگاه‌ها و هواپیماها: کدهای یاتا برای شناسایی سریع و دقیق فرودگاه‌ها و نوع هواپیماها به کار می‌روند.

کد یاتا فرودگاه‌ها

کد یاتا شامل سه حرف بزرگ انگلیسی است و به طور معمول در کنار نام فرودگاه قرار می‌گیرد. این کدها برای فرودگاه‌هایی که توسط انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) شناسایی شده‌اند، اختصاص داده می‌شود. همه فرودگاه‌ها کد یاتا ندارند و فرودگاه‌های کوچک و کم‌تر شناخته شده ممکن است از این کدها برخوردار نباشند.

کد یاتا فرودگاه‌های ایران

در ایران نیز تمامی فرودگاه‌های بین‌المللی و مهم دارای کد یاتا هستند. به عنوان مثال:

  • فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (IKA)
  • فرودگاه بین‌المللی مهرآباد (THR)
  • فرودگاه بین‌المللی مشهد (MHD)

کد یاتا فرودگاه‌های جهان

در سطح جهانی نیز تمامی فرودگاه‌های بین‌المللی و پر تردد دارای کد یاتا هستند. برخی از معروف‌ترین آنها عبارتند از:

  • فرودگاه بین‌المللی هیترو لندن (LHR)
  • فرودگاه بین‌المللی جان اف کندی نیویورک (JFK)
  • فرودگاه بین‌المللی توکیو (HND)

ما را می توانید در تلگرام و اینستاگرام نیز دنبال کنید.


اهداف کدگذاری یاتا و انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA)

کدگذاری یاتا توسط انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) با اهداف و برنامه‌هایی تدوین شده است که در زیر به مهم‌ترین این اهداف اشاره می‌کنیم:

1. توسعه و بهبود امنیت، ایمنی، کارایی و پایداری صنعت هوایی

هدف اصلی IATA ایجاد استانداردهایی است که امنیت و ایمنی پروازها را تضمین کند. این استانداردها باعث افزایش کارایی عملیات و پایداری بلندمدت صنعت هوایی می‌شوند.

2. توسعه و ارتقای سطح خدمات و کیفیت سفر برای مسافران

IATA با تدوین و اجرای استانداردهای بین‌المللی، به ارتقای سطح خدمات و کیفیت سفرهای هوایی برای مسافران کمک می‌کند. این اقدامات شامل بهبود فرآیندهای رزرو، صدور بلیط و مدیریت پروازها است.

3. ارائه خدمات و محصولات با کیفیت برای شرکت‌های هواپیمایی و سایر عوامل صنعت هوایی

IATA تلاش می‌کند تا با ارائه خدمات و محصولات متنوع و با کیفیت، به شرکت‌های هواپیمایی و سایر عوامل صنعت هوایی کمک کند تا عملیات خود را بهبود بخشند و هزینه‌ها را کاهش دهند.

4. ارائه و بهبود استانداردها، به منظور یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعت هوایی و کاهش هزینه‌ها

یکی از اهداف مهم IATA تدوین و بهبود استانداردهای بین‌المللی است که به یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعت هوایی و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند. این استانداردها شامل کدهای یاتا برای شناسایی فرودگاه‌ها و هواپیماها است.

5. همکاری با دولت‌ها و مقامات مربوطه به منظور توسعه و بهبود صنعت هوایی

IATA با دولت‌ها و مقامات مختلف همکاری می‌کند تا به توسعه و بهبود صنعت هوایی کمک کند. این همکاری‌ها شامل تدوین قوانین و مقررات مرتبط با صنعت هوایی است.

6. ترویج و تسهیل همکاری و ارتباط بین شرکت‌های هواپیمایی و سایر عوامل صنعت هوایی

IATA با ایجاد بستری برای همکاری و ارتباط بین شرکت‌های هواپیمایی و سایر عوامل صنعت هوایی، به بهبود عملکرد کلی صنعت کمک می‌کند.

7. آموزش و آماده‌سازی کارکنان صنعت هوایی و ارائه خدمات آموزشی مرتبط با صنعت هوایی

IATA برنامه‌های آموزشی مختلفی را برای آماده‌سازی و ارتقای سطح مهارت کارکنان صنعت هوایی ارائه می‌دهد. این آموزش‌ها به بهبود کیفیت خدمات و افزایش امنیت و ایمنی پروازها کمک می‌کند.

8. ترویج و حفظ رقابتی بودن صنعت هوایی و ارتقای سطح رقابتی شرکت‌های هواپیمایی در سطح جهانی

یکی از اهداف IATA حفظ و ارتقای رقابتی بودن صنعت هوایی است. این امر با تدوین استانداردها و مقرراتی که به شرکت‌های هواپیمایی کمک می‌کند در سطح جهانی رقابت کنند، تحقق می‌یابد.

9. حفاظت از حقوق و منافع شرکت‌های هواپیمایی و مسافران در سطح جهانی

IATA به دنبال حفاظت از حقوق و منافع شرکت‌های هواپیمایی و مسافران است. این امر با تدوین قوانین و مقرراتی که حقوق و منافع همه افراد درگیر در صنعت هوایی را تضمین می‌کند، انجام می‌شود.

اهداف کدگذاری یاتا

اعضای یاتا: ساختار و مزایا

شرکت‌های هواپیمایی که به صورت منظم پروازهای خارجی دارند و دولت آن‌ها به عضویت سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ICAO) درآمده باشد، به عضویت انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) پذیرفته می‌شوند. اعضای یاتا به دو گروه تقسیم می‌شوند: اعضای فعال و اعضای وابسته. هر دو گروه اعضا می‌توانند در جلسات یاتا شرکت کنند، اما فقط اعضای فعال حق رأی در این جلسات را دارند.

تعداد و تنوع اعضای یاتا

از سال 1945 که یاتا تأسیس شد، تعداد اعضای آن از 57 عضو به حدود 300 شرکت هواپیمایی از 120 کشور افزایش یافته است. این اعضا نزدیک به 83 درصد از ترافیک هوایی جهان را در حوزه مسافربری و باربری به خود اختصاص داده‌اند. برخی از اعضای یاتا عبارتند از:

  • ABX Air
  • خطوط هوایی اژه
  • آئروفلوت
  • ایرومکزیکو
  • ایر الجزایر
  • خطوط هوایی آفریقا ورلد
  • Aerolineas Argentinas
  • ایرعربیا
  • ایر آستانه
  • ایر استرالیا
  • ایر بالتیک
  • ایر بوتسوانا
  • ایر بورکینا
  • ایر قاهره
  • ایر کالدونیا
  • ایر کانادا
  • ایر چین
  • ایر اروپا
  • ایر کوریو
  • ایرفرانس
  • ایر نیوزلند

مزایای عضویت در یاتا

عضویت در یاتا مزایای بسیاری برای شرکت‌های هواپیمایی به همراه دارد، از جمله:

  • به رسمیت شناختن و لابی‌گری بین‌المللی: عضویت در یاتا به شرکت‌های هواپیمایی کمک می‌کند تا به عنوان بازیگران مهم در صنعت هوایی بین‌المللی شناخته شوند و در فرآیندهای تصمیم‌گیری مهم بین‌المللی مشارکت کنند.
  • هدف قرار دادن اولویت‌های کلیدی صنعت: یاتا به اعضای خود کمک می‌کند تا بر روی اولویت‌های کلیدی صنعت متمرکز شوند و برنامه‌ریزی‌های استراتژیک خود را بر اساس نیازهای فعلی و آینده بازار تنظیم کنند.
  • کاهش هزینه‌ها: از طریق استانداردسازی فرآیندها و رویه‌ها، یاتا به شرکت‌های هواپیمایی کمک می‌کند تا هزینه‌های عملیاتی خود را کاهش دهند.
  • آموزش و سایر خدمات: یاتا برنامه‌های آموزشی و خدمات متنوعی را برای بهبود کارایی و ارتقای سطح دانش و مهارت‌های کارکنان شرکت‌های هواپیمایی ارائه می‌دهد.

برای آشنایی با واردات لوازم یدکی خودرو از دبی کلیک کنید.

کمیته‌های یاتا

برای انجام بهتر وظایف و تحقق اهداف خود، یاتا فعالیت‌های خود را به پنج کمیته تقسیم کرده است:

1. کمیته مالی یاتا

این کمیته وظیفه حسابداری و تسویه حساب شرکت‌های هواپیمایی را بر عهده دارد. امور مربوط به ارز و مبادله آن، مالیات، بیمه و سایر موضوعات مالی نیز توسط این کمیته مدیریت می‌شود.

2. کمیته فنی یاتا

کمیته فنی به تبادل اطلاعات و تجارب فنی و عملیاتی میان شرکت‌های هواپیمایی می‌پردازد و تلاش می‌کند تا همکاری‌ها در زمینه فنی و عملیاتی بهبود یابد.

3. کمیته حقوقی یاتا

این کمیته به مسائل حقوقی مرتبط با حمل و نقل بین‌المللی می‌پردازد و وظایف و مسئولیت‌های شرکت‌های هواپیمایی در قبال یکدیگر و مسافران را تدوین و مدیریت می‌کند.

4. کمیته ترافیک یاتا

کمیته ترافیک به بررسی فعالیت‌های بازرگانی شرکت‌های هواپیمایی می‌پردازد و تلاش می‌کند تا از طریق استانداردسازی فرم‌ها، توافق‌ها و رویه‌ها، فرآیندهای تجاری را تسهیل کند.

5. کمیته پزشکی یاتا

این کمیته از متخصصین حوزه پزشکی تشکیل شده است و به بررسی عواملی می‌پردازد که ممکن است سلامت و ایمنی کارکنان پرواز و مسافران را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین این کمیته به عنوان یک پل ارتباطی میان ایرلاین‌ها و سازمان بهداشت جهانی عمل می‌کند.

نحوه کدگذاری در یاتا: اصول و روش‌ها

کد یاتا (IATA) یکی از ابزارهای مهم در صنعت هوانوردی است که به شناسایی فرودگاه‌ها، شرکت‌های هواپیمایی و نوع هواپیماها کمک می‌کند. این کد متشکل از سه حرف از حروف الفبای انگلیسی است و به روش‌های مختلفی ایجاد می‌شود. در ادامه به بررسی اصول و روش‌های کدگذاری یاتا می‌پردازیم.

کمیته‌های یاتا

اصول کدگذاری یاتا

کدگذاری یاتا بر اساس نام شهر، نام منطقه یا نام خود فرودگاه انجام می‌شود. این کدها با توجه به سهولت در شناسایی و یادآوری، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که موقعیت جغرافیایی فرودگاه را به سرعت به ذهن متبادر کنند. به عنوان مثال، کدهای یاتا برای برخی از فرودگاه‌های معروف به شرح زیر هستند:

  • ATL: فرودگاه هارتسفیلد-جکسون آتلانتا
  • THR: فرودگاه مهرآباد تهران
  • JNB: فرودگاه او آر تامبو ژوهانسبورگ
  • IKA: فرودگاه امام خمینی تهران

روش‌های کدگذاری یاتا

1. بر اساس نام شهر

یکی از رایج‌ترین روش‌های کدگذاری، استفاده از حروف اول نام شهر است. به عنوان مثال:

  • ATL: کد فرودگاه آتلانتا که از سه حرف اول نام این شهر گرفته شده است.
  • THR: کد فرودگاه مهرآباد تهران که بر اساس سه حرف اول نام تهران ساخته شده است.

2. بر اساس ترکیب حروف

در مواردی که کد سه حرفی به راحتی از نام شهر قابل استخراج نباشد، از ترکیب حروف موجود در نام شهر استفاده می‌شود. به عنوان مثال:

  • JNB: کد فرودگاه ژوهانسبورگ که از ترکیب حروف موجود در نام این شهر ساخته شده است.

3. بر اساس نام فرودگاه

در شهرهای بزرگ دنیا که چندین فرودگاه دارند، کدگذاری یاتا معمولاً بر اساس اسم فرودگاه صورت می‌گیرد. به عنوان مثال:

  • IKA: کد فرودگاه امام خمینی تهران که از نام این فرودگاه (Imam Khomeini International Airport) گرفته شده است.

برای آشنایی با واردات قطعات الکترونیک از چین  کلیک کنید.

کد یاتا ایرلاین‌ های داخلی
نام ایرلاین کد یاتا نام ایرلاین کد یاتا
kishair  کیش ایر Y9 – 780 Mahanماهان W5 – 537
Zagros logo 1زاگرس ZV – 999 Tabanتابان HH – 283
Ataآتا I3 – 917 caspianکاسپین IV – 864
Qeshmairقشم ایر QB – 237 atrakاترک AK – 444
Merajمعراج JI – 684 Pouyaپویا Z4 – 005
Karounکارون NV – 364 sahaساها Z3 – 007
Iran airایران ایر IR – 096 sepehranسپهران IS – 714
iran airtourایران ایرتور B9 – 491 vareshوارش VR – 244
asemanآسمان EP – 815

کد یاتا و ایکائو فرودگاه های ایران

کد یاتا و ایکائو فرودگاه های ایران را نیز می توانید در جدول زیر مشاهده کنید:

شهر نام فرودگاه نوع فرودگاه کد ایکائو کد یاتا
آبادان فرودگاه بین‌المللی آبادان مرز هوایی OIAA ABD
آباده فرودگاه آباده داخلی OISA
آبدانان فرودگاه آبدانان داخلی OICD
جزیره ابوموسی فرودگاه ابوموسی داخلی OIBA AEU
کاشان فرودگاه کاشان داخلی OIFK KSN
آغاجاری فرودگاه آغاجاری داخلی OIAG AKW
اهواز فرودگاه بین‌المللی اهواز مرز هوایی OIAW AWZ
اراک فرودگاه اراک مرز هوایی OIHR AJK
اردبیل فرودگاه اردبیل مرز هوایی OITL ADU
عسلویه فرودگاه عسلویه مرز هوایی OIBI YEH
عسلویه فرودگاه خلیج فارس مرز هوایی OIBP PGU
بابلسر فرودگاه بابلسر داخلی OINB BBL
بهرگان (امام‌حسن) فرودگاه بهرگان داخلی OI20 IAQ
بم فرودگاه بم مرز هوایی OIKM BXR
بندرعباس فرودگاه بین‌المللی بندرعباس بین‌المللی OIKB BND
بندرعباس فرودگاه هوادریا OIKP HDR
بندر لنگه فرودگاه بندرلنگه مرز هوایی OIBL BDH
بهبهان فرودگاه بهبهان داخلی OIAE
بیرجند فرودگاه بیرجند مرز هوایی OIMB XBJ
بجنورد فرودگاه بجنورد مرز هوایی OIMN BJB
بندر بوشهر فرودگاه بوشهر مرز هوایی OIBB BUZ
بندر چابهار فرودگاه کنارک مرز هوایی OIZC ZBR
داراب فرودگاه داراب داخلی OISD
دزفول فرودگاه دزفول داخلی OIAD DEF
فسا فرودگاه فسا داخلی OISF FAZ
فیروزآباد (ری) فرودگاه فیروزآباد داخلی
گچساران فرودگاه گچساران داخلی OIAH GCH
گنبد کاووس فرودگاه گنبد کاووس داخلی
گرگان فرودگاه گرگان مرز هوایی OING GBT
همدان فرودگاه همدان مرز هوایی OIHH HDM

 

نتیجه‌گیری

کد یاتا یک ابزار حیاتی و استاندارد در صنعت هواپیمایی است که به شناسایی و مدیریت بهتر فرودگاه‌ها و پروازها کمک می‌کند. این کدها نقش مهمی در تسهیل عملیات رزرو و صدور بلیط، مدیریت مسافران و شناسایی دقیق فرودگاه‌ها دارند. با استفاده از کد یاتا، فرآیندهای مختلف در صنعت هوایی به صورت سریع‌تر و کارآمدتر انجام می‌شود.

انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی (IATA) با هدف بهبود و توسعه صنعت هوایی، استانداردها و رویه‌های مختلفی را تدوین کرده و از طریق همکاری با شرکت‌های هواپیمایی و مقامات مربوطه، به ارتقای سطح خدمات و کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک می‌کند. عضویت در یاتا نه تنها به شرکت‌های هواپیمایی اعتبار و شناخت بین‌المللی می‌بخشد، بلکه فرصتی برای بهره‌مندی از مزایا و خدمات متنوع این انجمن فراهم می‌آورد.

کدگذاری یاتا با استفاده از حروف انگلیسی به گونه‌ای انجام می‌شود که شناسایی و یادآوری مکان فرودگاه‌ها را تسهیل کند. این کدها از نام شهر، منطقه یا فرودگاه برگرفته می‌شوند و به عنوان یک استاندارد بین‌المللی در صنعت هوانوردی شناخته می‌شوند. با توجه به اهمیت و گستردگی استفاده از کدهای یاتا، این سیستم کدگذاری نقش مهمی در تسهیل و سرعت بخشیدن به عملیات رزرو بلیط، صدور بلیط و مدیریت مسافران دارد.


جهت دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با شماره 09133666726 تماس حاصل فرمایید

×
خانم جدیدی
1 +