در دنیای تجارت بین‌الملل، مفهومی به نام «ترانزیت» (Transit) نقشی حیاتی ایفا می‌کند. ترانزیت به فرآیند عبور کالا از کشوری به کشور دیگر بدون پرداخت حقوق گمرکی و ورود به بازار داخلی آن کشور گفته می‌شود. این فرآیند برای تاجران، واردکنندگان، صادرکنندگان و شرکت‌های حمل‌ونقل بسیار اهمیت دارد.
در این مقاله، به‌صورت کامل و کاربردی با ترانزیت، انواع آن، مزایا، مدارک لازم و تفاوت آن با صادرات و واردات آشنا خواهید شد.
ترانزیت به حمل و نقل محموله‌های کالایی مختلف بین دو کشور در مدل بین المللی و جابه‌جایی بین دو گمرک یک کشور، در مدل داخلی گفته می‌شود.
ترانزیت به معنای عبور کالا از قلمرو یک کشور برای رسیدن به مقصد نهایی است، بدون اینکه در آن کشور ترخیص یا وارد بازار شود. به بیان دیگر، کالا وارد کشور نمی‌شود بلکه فقط از آن عبور می‌کند. این عبور تحت نظر گمرک، با رعایت قوانین و مدارک رسمی صورت می‌گیرد.
مثلاً وقتی کالایی از چین به عراق ارسال می‌شود و از ایران عبور می‌کند، آن کالا در ایران ترانزیت می‌شود.
ترانزیت بر اساس مسیر، قوانین گمرکی و شیوه حمل، انواع مختلفی دارد:
کالایی که از یک کشور وارد و از مرز دیگر خارج می‌شود، بدون اینکه به بازار داخلی وارد شود. این نوع ترانزیت رایج‌ترین حالت در تجارت بین‌المللی است.
در این روش، کالا از یک گمرک داخلی به گمرک دیگر منتقل می‌شود. به عنوان مثال، کالا از گمرک بندرعباس وارد شده و برای ترخیص نهایی به گمرک تهران ارسال می‌شود.
جاده‌ای: رایج‌ترین روش ترانزیت در منطقه خاورمیانه؛ سریع، منعطف و مقرون‌به‌صرفه.
دریایی: مناسب برای حجم بالای کالا، اما زمان‌بر.
هوایی: گران اما بسیار سریع، مناسب برای کالاهای ارزشمند یا حساس.
ریلی: به‌صرفه برای مسافت‌های طولانی، به‌ویژه در کشورهایی با زیرساخت ریلی پیشرفته.
گاهی یک وارد کننده، کالا و باری را از یک نقطه مشخص وارد کشور می‌کند، اما به دلایل مختلفی امکان ترخیص کالای خود و وارد کردن آن به داخل بازارهای کشور از همان گمرک وجود ندارد. به عنوان مثال، وارد کننده، کالای خود را وارد گمرک امام خمینی کرده است و بنا به دلایل مختلف محموله بار به یک گمرک دیگر کشور مثلا فرودگاه بین المللی پیام منتقل می‌شود تا امور گمرکی و ترخیص کالا در آن نقطه انجام شود. در اینجا عبور کالا، از گمرک امام خمینی به گمرک پیام را ترانزیت داخلی می گویند.
شرکت STK با صدور بارنامه ترانزیتی برای واردکنندگان محترم این امکان را فراهم آورده تا کالاهای تزانزیتی خود را در سریعترین زمان ممکن در ایران تحویل بگیرند .
در صورت داشتن هرگونه راهنمایی جهت ترانزیت با ما در ارتباط باشید!
03132374372
09133666726
| ویژگی | واردات | صادرات | ترانزیت |
| ورود به کشور | بله | خیر | خیر |
| پرداخت گمرک | بله | بله | معمولاً خیر |
| ترخیص کالا | بله | بله | فقط در مقصد نهایی |
| هدف نهایی | مصرف داخلی | ارسال به خارج | عبور از کشور واسطه |
کاهش هزینه‌ها: عدم پرداخت عوارض گمرکی و مالیات در کشور عبوری.
صرفه‌جویی در زمان: مخصوصاً با ترانزیت هوایی یا جاده‌ای مستقیم.
تسهیل تجارت بین‌المللی: اتصال سریع کشورهای صادرکننده و واردکننده.
افزایش درآمد ارزی برای کشور واسطه: مثل ایران که نقش مسیر ترانزیتی را ایفا می‌کند.
برای عبور قانونی کالا از یک کشور، باید مدارک زیر تهیه شود:
بارنامه (Bill of Lading)
فاکتور خرید (Invoice)
لیست عدل‌بندی (Packing List)
گواهی مبدا (Certificate of Origin)
ضمانت‌نامه یا بیمه‌نامه معتبر
مجوز گمرک مبدأ و مقصد
کارنه تیر (در صورت حمل جاده‌ای بین‌المللی)
وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های سیاسی
هزینه بالای بیمه برای مسیرهای پرریسک
نبود زیرساخت‌های استاندارد در برخی کشورها
تأخیر در مرزها به علت بازرسی‌های مضاعف
نیاز به هماهنگی میان گمرک‌ها و سیستم‌های حمل‌ونقل مختلف
ما را می توانید در تلگرام و اینستاگرام نیز دنبال کنید.
ایران با قرار گرفتن در مسیر اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب، موقعیتی طلایی برای ترانزیت کالا دارد. مسیرهای ترانزیتی از چین، هند، افغانستان، عراق، ترکیه، حوزه قفقاز و آسیای میانه همگی از ایران عبور می‌کنند. این ظرفیت می‌تواند به منبعی مهم برای ارزآوری کشور تبدیل شود.
ترانزیت یعنی عبور کالا از یک کشور بدون اینکه به آن کشور وارد شود یا در آن ترخیص شود.
ترانزیت داخلی مربوط به انتقال کالا بین دو گمرک داخل کشور است؛ ترانزیت خارجی عبور کالا از یک کشور بین‌المللی است.
خیر، معمولاً کالاهای ترانزیتی از پرداخت عوارض معاف هستند، مگر در شرایط خاص یا تخلف.
ترانزیت یکی از مفاهیم کلیدی در تجارت بین‌الملل است که نه‌تنها موجب صرفه‌جویی در هزینه و زمان می‌شود، بلکه برای کشورهای واسطه نیز فرصت درآمدزایی و توسعه زیرساخت ایجاد می‌کند. با شناخت دقیق انواع، مدارک، مزایا و چالش‌های ترانزیت، می‌توان بهره‌وری زنجیره تأمین را به طرز چشم‌گیری افزایش داد.
